Nevengeul
In onze omgeving zijn er soms heel subtiele en verrassende geuren. Van sterk aanwezige geuren tot subtiele verborgen geuren. Deze geurige plant of onkruid vindt je in je tuin of straat: de Hondsdraf (te herkennen aan de blauw-paarse bloemetjes). Wrijf eens over de bladeren en ruik aan je vingers. Je ruikt een mix van kruidachtige geuren zoals munt, oregano, rozemarijn en lavendel. Wie bewust is van de geuren om zich heen, gaat bewuster een relatie aan met zijn omgeving. Dit heb ik mogen ontdekken met de boswachter in de nevengeul de Vreugderijkerwaard. Dit is de eerste nevengeul van Nederland. Nevengeulen lopen parallel aan de hoofdgeul (zoals de IJssel) en zijn een onderdeel van programma’s van Ruimte voor de Rivier. Doordat Nederland kwetsbaar is voor overstromingen hebben zij de nevengeul de Vreugderijkerwaard begin deze eeuw aangelegd. Er zijn relatief zeldzame en bedreigde plantensoorten te vinden in dit riviergebied. Een opvallend en positief feit is wel dat de kwaliteit van het water in de IJssel beter is dan 50 jaar geleden. Toentertijd kon men de gevangen vis uit de IJssel niet eten. De IJssel was bruin en ondoorzichtig door carbolzuur, wat ook wel fenol wordt genoemd. De IJssel rook sterk naar koolteer. Tegenwoordig heeft de IJssel een typisch ziltige zeelucht.
Hortus Botanicus
Hortus Botanicus in Leiden is een botanische tuin en wel de oudste van Nederland (1590). Ze bezitten een enorme platencollectie waarvan een deel ter adoptie is gesteld. (1)
Maar naast dat bezoekers hun plantenkennis vergroten, dient het ook ter bescherming van zeldzame soorten zoals de eerder besproken reuzenaronskelk die in het wild kleine kans heeft om te overleven.
Bij de afdeling met vleesetende planten hadden ze een interessante schijf waarvan je onder andere kon aflezen welke geur verbonden is aan een type bloem en hoe je dit kan herkennen.
Grote en komvormige bloemen ruiken fruitig of muf. Ze zijn meestal wit of groen van kleur. Een voorbeeld hiervan is de helleborus foetidus. (2) Trechtervormige bloemen die overdag gesloten zijn en ’s nachts sterk en zoet geuren, zijn meestal wit, groen of paars van kleur. Een voorbeeld hiervan is de akkerwinde dat naar vanille ruikt. (3) Vlak- of trechtervormig met val, hebben een sterke geur van poep of rotting. Ze zijn meestal wit, bruin of paars van kleur. Een voorbeeld hiervan in Nederland is de gevlekte aronskelk. (4)
Buis- of trechtervormige bloemen hebben geen of weinig geur. Ze zijn wit geel, blauw of ultraviolet en trekken bijen aan. Een veelvoorkomend soort die men in Nederland vindt is de gewone smeerwortel. (5)
Platte bloem, of met landingsplatform, geuren fris of zoet en kleuren oranje, rood of wit. Kleine bloemen die lichtgroen, bruin of kleurloos zijn, hebben geen geur.
Attar
Volgens Nouveau is er een trend die herleeft wordt: Attar. Dit woord komt van het Perzische ‘itr’ en betekent letterlijk: parfum. De parfumolie bestaat meestal op basis van sandelhout en wordt verrijkt door ingrediënten uit de streek waar je vandaan komt. Doordat het niet wordt verdund, heeft het een sterke geur en heb je niet veel druppels nodig om ‘goed te geuren’. Je kunt natuurlijk denken aan typische geuren die je makkelijk oppikt in je omgeving en deze te vertalen naar een parfumolie, maar je kunt het ook heel verrassend aanpakken, door met een nieuwsgierige neus op zoek te gaan naar de ‘verstopte’ geuren in je omgeving. Het is een absolute niche. (6)
Attar heeft een andere houdbaarheid dan andere parfums. Dat heeft te maken met de mate waarin etherische oliën worden verdund met alcohol. Er zijn vijf verschillende soorten concentraties: pure parfum, extrait de parfum, eau de parfum, eau de toilette en cologne. (7) Pure parfum zoals Attar wordt alleen in miniatuurflesjes verkocht tegen zeer hoge kosten. Extrait de parfum bevat 15 tot 40 procent geurstoffen dat wordt verdund met alcohol. Eau de parfum heeft een concentratie van 15 tot 20 procent. Eau de toilet 3 tot 15 procent en eau de cologne 2 tot 4 procent. Een parfumspray wordt verdund met alcohol, maar pure parfumolie kan zonder alcohol worden gemaakt. Wanneer je een parfum sprayt, verdampt de alcohol binnen enkele minuten. Dit zorgt ervoor dat we de geur om ons heen ruiken. Parfums die minder alcohol bevatten, gaan langer mee. Wel heeft elke huid een andere reactie op het ‘slijten’ van de geur. (8)
Juniper Ridge
Het team van Juniper Ridge, dat gevestigd is in Oakland, California, heeft een unieke methode waarop ze geuren maken. Sinds 1998 gaan ze 'backpackend' op zoek naar geuren van planten en bomen die zij in het westen van de Verenigde Staten tegenkomen. Het zijn als het ware een soort wildernisparfums. De geuren worden rechtstreeks van de bron gedistilleerd: de natuur zelf. (9) De geuren zijn plantaardig en de verpakking milieuvriendelijk. 10 procent van de winst gaat naar Western Conservation Alliance. (10) Een alliantie van natuurbeschermingsgroepen die zich richten op een samenwerking aan een ecologisch duurzame toekomst van het Nieuw-Zuid-Wales, een staat in Australië. (11) Door Juniper Ridge is men in staat om even te ontsnappen aan het dagelijkse leven en zich in de natuur te wanen.
Evening
“The fragrance was grassy. Entranced I stood, thoughtless: and, when the nebulous hoot was stilled, I saw night had fallen, stars hung close above me, and tears were streaming down my face. (12)
(7) Gestalten, 2019. The Essence, Discovering the World of Scent, Perfume & Fragrance, pg. 62
(8) Id. pg. 62
(9) Id, pg. 37
(10) Id, pg. 40
(12) Nbc - Uitgeverij Koppernik Bv, 2018. Verzamelde gedichten, Vladimir Nabokov, pg. 49
(Afbeelding: http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.726108)